Odc. 25: „Biznes a Polski Ład”: Składki zdrowotne w 2022 r.: kto oszczędzi, a kto zapłaci więcej?

W ostatnich dniach ogłoszono projekt ustawy zmieniającej Polski Ład. Wśród wielu propozycji znalazły się także nowe rozwiązania w zakresie składek zdrowotnych. Tempo zmian legislacyjnych jest zawrotne, łatwo już się zgubić w tym kto, kiedy i w jakiej kwocie powinien płacić składkę. Przypomnijmy, że od początku 2022 r. przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność nie mogą już odliczać zapłacone składki zdrowotnej dla celów podatkowych. Wielu podatników miało problemy praktyczne w obliczaniu składek zdrowotnych za pierwsze miesiące 2022 r. Według danych serwisu Rzeczpospolita, w lutym ponad 41 tysięcy przedsiębiorców zawiesiło lub zamknęło swoją działalność. Teraz rząd zapowiada zmiany w przepisach. Przygotowaliśmy krótkie podsumowanie kilku najważniejszych rozwiązań z ogłoszonego projektu ustawy.

Składka zdrowotna w jednoosobowej działalności

Przedsiębiorcy rozliczający się podatkiem liniowym będą mogli zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów składki na ubezpieczenie zdrowotne do kwoty 8 700 zł w roku podatkowym. Podstawa obliczania tego limitu będzie oparta o kwotę przeciętnego wynagrodzenia, więc ma być corocznie podwyższana.

Z kolei podatnicy rozliczający się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych będą mogli pomniejszyć przychody o 50% zapłaconych w danym roku składek na ubezpieczenie zdrowotne. Zamiana ta jest raczej symboliczna i może przynieść podatnikom od kilku do kilkudziesięciu złotych oszczędności miesięcznie.

Podatnicy będą mogli także odliczać składki zdrowotne zapłacone za osoby współpracujące. Podstawa składki dla współpracujących będzie wynosić 75% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego (a nie 100% jak do tej pory). W przypadku podatników rozliczających się podatkiem liniowym, limit 8 700 zł należy liczyć łącznie dla podatnika i osoby współpracującej.

Natomiast w przypadku podatników na karcie podatkowej, projekt proponuje obniżenie podatku o kwotę stanowiącą 19% składki zdrowotnej zapłaconej w danym roku podatkowym.

Powyższe zmiany nie obejmują podatników rozliczających się na skali podatkowej. Dla nich  składka zdrowotna będzie rozliczana zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, czyli bez możliwości rozliczenia w kosztach. Rekompensatą ma być jednak obniżenie stawki PIT z 17% do 12% (która ma zastosowanie do kwoty 120 tys. zł.).  

Rozwiązania mają zacząć obowiązywać od 1 lipca 2022 r.

Składkę zapłacą komplementariusze SKA i prokurenci

Obowiązkiem zapłaty składki zdrowotnej mają zostać objęci komplementariusze spółek komandytowo-akcyjnych. Do tej pory w ogóle nie musieli płacić składki zdrowotnej, w przeciwieństwie np. do wspólników spółki komandytowej czy jednoosobowej spółki z o.o. Był to z resztą jeden z powodów, dla których wielu przedsiębiorców w ostatnim czasie zdecydowało się właśnie na wybór SKA jako formy prowadzenia działalności. Komplementariusze w SKA będą też obowiązani do zapłaty składek ZUS. Zmiany zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2023 r.

Obowiązek zapłaty składek w dalszym ciągu nie będzie obejmował akcjonariuszy w SKA.

Dodatkowo projekt precyzuje przepisy ustawy o świadczeniach zdrowotnych odnoszące się do osób pełniących funkcje na podstawie powołania. Przepisy wprost wskazują, że prokurenci będą zobowiązani do zapłaty składki zdrowotnej w wysokości otrzymywanego wynagrodzenia. Uzasadnienie do projektu wspomina, że chodzi tu o wszelkie przychody związane z pełnieniem funkcji na podstawie „aktu powołania”.

Do tej pory z uwagi na nieprecyzyjny przepis w praktyce pojawiały się wątpliwości co do tego czy prokurent musi płacić składkę zdrowotną od 1 stycznia 2022 r.

Składka dla wspólników kilku spółek

Projekt ustawy podejmuje także próbę uporządkowania kwestii ustalenia wysokości stawki zdrowotnej dla wspólników kilku spółek.

I tak, w przypadku spółki cywilnej, partnerskiej oraz jawnej (która nie jest podatnikiem CIT), dochód lub przychód przypadający na wspólnika będzie sumowany i oskładkowany w sposób właściwy dla wybranej formy opodatkowania. Czyli np. osoba posiadająca 3 spółki jawne (niebędące podatnikiem CIT) prowadzące działalność gospodarczą, opodatkowana podatkiem liniowym zapłaci jedną składkę zdrowotną od sumy dochodów tych spółek.

Natomiast jeżeli przedsiębiorca opodatkowany w formie podatku liniowego, skali lub ryczałtu jest dodatkowo wspólnikiem np. kilku jednoosobowych spółek z o.o. albo kilku spółek komandytowych zapłaci jedną składkę zdrowotną z działalności i jedną z tytułu posiadania praw w spółkach.

Do tej pory przepisy w tym zakresie budziły mnóstwo wątpliwości, których nie rozwiewały broszury wydawane przez ZUS.

Co dalej?

Konsultacje społeczne mają trwać do 2 kwietnia. Niewykluczone, że w trakcie prac legislacyjnych pojawią się kolejne rozwiązania. Z wypowiedzi przedstawicieli Ministerstwa Finansów także, iż wkrótce możemy się spodziewać następnych pakietów zmian do Polskiego Ładu.

Śledź naszego bloga #ohmytax i prowadź biznes świadomie!