To co ostatecznie z tą dodatnią wartością firmy – podlega czy nie podlega opodatkowaniu PCC?

Na wstępie wyjaśnijmy czym jest wartość firmy.

Wartość firmy stanowi różnicę między ceną jaką należy zapłacić za nabycie danej jednostki gospodarczej a wartością godziwą (rynkową) przejmowanych aktywów netto. Kiedy różnica ta jest dodatnia – czyli firma jest warta więcej niż wynikałoby to z wartości rynkowej jej aktywów – mówimy o dodatniej wartości firmy tzw. goodwill. Jeżeli różnica jest ujemna mamy do czynienia z ujemną wartością firmy tzw. negative goodwill. Wartość firmy odzwierciedla więc wartość gospodarczą (włączając np. wizerunek firmy, renomę, klientelę) danego przedsiębiorstwa.

Czy wartość ta stanowi więc prawo majątkowe podlegające opodatkowaniu PCC?

Od lat toczą się spory czy goodwill podlega opodatkowaniu PCC (tj. podatkowi od czynności cywilnoprawnych) czy jednak nie. Wskazać bowiem należy, że opodatkowaniu PCC podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne wymienione w ustawie o PCC, w tym m.in. umowa sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych

W kwestii opodatkowania PCC dodatniej wartości firmy wypowiedział się ostatnio Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) w uchwale 7 sędziów z  21 lutego 2022 r. (sygn. akt III FPS 2/21) wskazując, że pomimo wymiaru finansowego wartość firmy nie jest prawem majątkowym, a w rezultacie nie powinna zostać uwzględniona w podstawie opodatkowania PCC. NSA podkreślił również, że goodwill powstaje dopiero w momencie nabycia przedsiębiorstwa – nie figuruje on w księgach sprzedającego. Tym samym, w opinii NSA, przy transakcjach sprzedaży przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części goodwill nie powinien zwiększać podstawy opodatkowania tym podatkiem.

Do tej pory organy podatkowe (oraz niestety niektóre sądy) rozstrzygając podobne sprawy, wskazywały natomiast, że goodwill jest rodzajem prawa majątkowego, a więc podlega opodatkowaniu PCC.

Mamy jednak dobrą wiadomość – wykładnia przepisów prawa podatkowego w uchwale 7 sędziów jest wiążąca dla sądów administracyjnych. Miejmy również nadzieję, że wpłynie ona pozytywnie na podejście stosowane do tej pory przez organy podatkowe.

Powyższa uchwała NSA umożliwi również podatnikom ubieganie się o zwrot części PCC zapłaconego przy transakcjach sprzedaży przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części.

Jeżeli  potrzebujesz wsparcia w powyższym zakresie – zapraszamy do kontaktu!

Śledź naszego bloga #ohmytax i prowadź biznes świadomie!