Fiskus żąda podatku od darowizn w najbliższej rodzinie – czy słusznie?
Polskie prawo przewiduje zwolnienie z podatku od darowizn dokonywanych w obrębie najbliższej rodziny. Literalne brzmienie przepisów wymaga w tym względzie, aby darowizna w kwocie powyższej 9 637 zł była udokumentowana dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy. Dodatkowo, taka darowizna powinna być zgłoszenia do urzędu skarbowego na formularzu SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy od jej otrzymania.
Niestety, podatnicy nie zawsze mają świadomość, że w celu skorzystania ze zwolnienia z podatku powinni stosowanie udokumentować otrzymanie darowizny.
W interpretacji z 30 czerwca 2022 r.1, fiskus zakwestionował możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku dla darowizn w zakresie darowizny dokonanej przez ojca dla syna. Jak wynikało ze stanu faktycznego, środki pieniężne przekazane przez ojca nie trafiły na rachunek syna, lecz na konto sprzedawcy mieszkania, które ojciec wraz z synem mieli wspólnie nabyć. Organ stwierdził bowiem, że w przypadku darowizny środków pieniężnych, dla zastosowania przedmiotowego zwolnienia z podatku, środki pieniężne muszą zostać przekazane w sposób ściśle w przepisie określony, a zatem na rachunek płatniczy nabywcy darowizny (w tym wypadku syna).
Co ciekawe stanowisko zaprezentowane przez fiskus jest niezgodne z interpretacją ogólną Ministra Finansów2 wydaną ponad 10 lat temu, tj. 15 lutego 2012 r. Wspomniana interpretacja jednoznacznie precyzuje, że zwolnienie z podatku od darowizn znajduje zastosowanie także wtedy, gdy nabywca udokumentuje ich otrzymanie dowodem przekazania bezpośrednio na rachunek dewelopera w wykonaniu zawartej z nim umowy.
Podobnie do sprawy podchodzą sądy administracyjne. Naczelny Sąd Administracyjny3 wskazał, że przedmiotowe zwolnienie od podatku będzie miało zastosowanie, jeżeli środki zostaną przelane na wskazany przez obdarowanego rachunek bankowy innego podmiotu w wykonaniu zobowiązania ciążącego na obdarowanym.
Dodatkowo sądy potwierdzają, że również dokonanie darowizny w gotówce do ręki obdarowanego, a następnie wpłata tych środków na rachunek bankowy obdarowanego, nie pozbawia automatycznie prawa do zwolnienia z podatku od darowizny. Zwrot “udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy" należy rozumieć jako obowiązek wykazania, że doszło do transferu środków pieniężnych z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego, przy czym drugorzędne znaczenie ma sposób dokonania tego transferu4.
Jak widać spory odnośnie sposobu dokumentowania darowizny toczą się od dawna i wygląda na to, że pomimo korzystnego orzecznictwa i stanowiska Ministra Finansów, problem nadal jest aktualny. Jak zwykle organy podatkowe podchodzą do przepisów bardzo literalnie, a do sprawy bardzo profiskalnie. Na szczęście po stronie podatników po raz kolejny stają sądy administracyjne.
Śledź naszego bloga #ohmytax i prowadź biznes świadomie!
1 nr 0111-KDIB2-3.4015.33.2022.2.MD
2 nr PL/LM/834/10/BNJ/12/41
3 wyrok NAS z 27 czerwca 2018 r., sygn. akt II FSK 1873/16
4 wyrok WSA w Łodzi z 25 sierpnia 2020 r., sygn. akt I SA/Łd 861/19